“Përse dibranët kundërshtojnë ndërtimin e Skavicës? A duhen dëgjuar banorët e zonave të prekura nga ky projekt?”. Kjo temë u trajtua gjatë një bisede online në televizionin lokal “TV DibraNews”.
Moderatori i emisionit, gazetari Islam Shehu, kishte të ftuar profesor Adem Bungurin, publicistin dhe gazetarin Abdurahim Ashiku, mjekun Hajrulla Nikolli dhe gazetarin Bujar Karoshi.
Ky është një projekt që në vitet 1980, tha në hyrje Islam Shehu. Ai citoi kryeministrin Edi Rama, i cili ka thënë se “me ndërtimin e Skavicës vendi ynë do të bëhet një nga vendet më të rëndësishme në Ballkan për sa i përket prodhimit të energjisë elektrike”. Ndërkohë parlamenti ka miratuar një ligj të posaçëm për ndërtimin e kësaj vepre. Përse e kundërshtojnë dibranët ndërtimin e Skavicës? – ishte pyetja e moderatorit të emisionit.
Adem Bunguri: Janë shumë arsye që duhet të kundërshtohet Skavica dhe unë besoj se të gjithë dibranët duhet të bashkohen sikur më parë për ta mbrojtur Dibrën, për ta mbrojtur vendin e tyre dhe për të mos e lejuar ndërtimin e Skavicës. Shkurt, po përmend disa nga arsyet përse duhet të kundërshtohet ky projekt. Për arsye gjeohapësinore, sepse ky projekt e asgjëson Dibrën. Për arsye ekonomike dhe demografike, sepse ky projekt detyron shpërnguljen e një mase të madhe njerëzish nga trojet e tyre stërgjyshore në vende të tjera. Për arsye arkeologjike, ky projekt përmbyt disa nga vendbanimet më të rëndësishme arkeologjike të Dibrës. Për arsye gjeostrategjike, ky projekt për fat të keq duket sikur nuk është hartuar në Tiranë, por është hartuar jashtë Tiranës, në qarqet antishqiptare të Beogradit, të cilët kanë pasur historikisht projekte për aneksimin e Dibrës, të Shqipërisë verilindore dhe për daljen e tyre në Durrës. Për arsye klimatike, realizimi i këtij projekti do ta ndryshonte tërësisht klimën e Dibrës dhe do të ndikonte rëndë në shëndetin e njerëzve. Për arsye juridike, para se sa të merret në gjithë botën e qytetëruar çdo qeveri që është e përgjegjshme para se të marrë vendime të tilla që ndikojnë në jetën e qindra mijëra njerëzve, që ndryshojnë ekosistemin shekullor mijëravjeçar të një rajoni të dhënë, kushdo qoftë ai, hapi i parë që duhet të bëhet është të merret miratimi i popullatës që banon atje apo që është e lidhur me atë rajon. Në datën 23 mars është marrë miratimi në parlament dhe ka pasur dhe disa hapa të tjerë, mirëpo të gjitha këto zerohen para vullnetit të popullit.
Një problem tjetër është se përveç Skavicës ka qenë dhe një hidrocentral tjetër i planifikuar për t’u ndërtuar në Vjosë, në Kalivaç dhe organizmat shtetërore e anuluan atë dhe mirë që u anulua, sepse sot ndërtimi i HC është një karakteristikë e botës së tretë, nuk është e Europës. Europa nuk ndërton më hidrocentrale që përmbysin me mijëra hektarë tokë. Sot Europa shfrytëzon energjinë e erës dhe energjinë diellore.
Dibranët duhet të kërkojnë medoemos të anulohet projekti i Skavicës, i cili është shkatërrimtar për Dibrën. Këtë kërkesë e kanë bërë të njohur në shtypin publik Abdurahim Ashiku, Murat Koltraka, Bujar Karoshi, që na ka mbështetur gjithmonë, Ali Hoxha e shumë dibranë të tjerë. Të gjithë janë në një mendje që Skavica nuk duhet të ndërtohet as me një digë, as me dy diga, në asnjë mënyrë.
Abdurrahim Ashiku: Nuk duhet ta pranojmë ndërtimin e këtij HC, sepse shuhet Dibra. Sepse s’ka më Dibër. Drini kthehet që nga liqeni i Ohrit në një seri liqenesh. Nuk ekziston më emri Drin. Edhe do të matet me liqenin, edhe në gjeografi do ta ndryshojnë. Unë do të përmend edhe një herë se ç’thonë për këtë gjë dibranët e Dibrës së Madhe dhe konkretisht Argëtim Fida, ish-kryetar i Komunës së Dibrës së Madhe, në një komunikim që kam bërë në vitin 2010, edhe që është pjesë e librit “Po Dibrës, jo Skavicës”. Ai thotë kështu: “Dibranët nga ndërtimi i liqenit artificial të Dibrës dhe hidrocentralit të Spilesë nuk panë asgjë të mirë nga këto 40 vjet pas humbjes së rreth 5000 mijë hektarë të tokës më pjellore dhe që vaditej nga dy lumenj. Burimi kryesor i ekzistencës të numrit më të madh të familjeve dibrane. Sot të mirat nga prodhimi i rrymës përfitohen vetëm nga qeveria maqedonase, që nuk do t’ia dijë nëse këto familje u detyruan të largohen në Turqi ose në SHBA për të siguruar ekzistencën”.
Njëkohësisht do të përmend edhe Xhemal Maton, një ekolog i njohur, i cili në letërkëmbim që kemi bërë para 11 vjetësh më thoshte: “E lexova shkrimin tuaj dhe problemi m’u duk shumë i rëndësishëm dhe kompleks, unë vetë mësova shumë gjëra dhe kuptova që pak e njoh problematikën që do të sjellë ndërtimi i Skavicës, mendoj se intelektualët e Dibrës duhet të kërkojnë vlerësimin mjedisor që është bërë për këtë projekt, është e drejtë e tyre dhe detyrim ligjor i Ministrisë së Mjedisit dhe të Ministrisë së Kulturës, gjithashtu me ligj ata kanë të drejtë ta anulojnë nëse nuk janë dakord dhe argumentojnë ato që ju përmendni me të drejtë. Kjo është rrugë ligjore, por si e dini ju, ligjet shpërfillen në këtë drejtim në Shqipëri, kështu që ngel hapi i dytë, gjyqi, i cili gjithashtu nuk fitohet kollaj dhe s’e merr përsipër ta bëjë një grup i pabashkuar shpesh i motivuar në ndërgjegje. Së fundi, është gjyqi publik të cilin ju jeni duke e bërë, por këtu të gjithë ata që janë dakord me ju duhet ta bëjnë, dhe unë tashmë rreshtohem pas jush”.
Kjo është rruga që duhet të ndjekim. Në duhet të ndjekim rrugën ligjore, ne duhet t’i bashkojmë dibranët, ne duhet t’i mbledhim dibranët në Odën Dibrane dhe si njëherë e një kohë, jo siç flasin disa, të tjerët të marrin pushkën e të këndojmë nëpër kulla, por të themi fjalën tonë, në kohën tonë, me dijet tona, me kulturën tonë kudo që jemi. Kjo është madhështia e re e Dibrës. Në qoftë se Dibra arrin ta mbrojë veten, ajo e ka mbrojtur historikisht, përndryshe e ka marrë Drini, kur i thonë një fjalë popullore, edhe do të ngelet që ta vajtojmë. Është koha që dibranët të ngrihen në këmbë për Dibrën, kudo që janë dhe jo siç thoshte njëri në Facebook, në një koment të shkrimit tim: Unë kam një shpi edhe një tokë në Tiranë, edhe djali im ka një shpi dhe një tokë Itali. Atij i mbytet toka, i mbyten themelet. Duhet të shkëputemi nga kjo formë e të menduarit. Secili duhet ta mendojë, dhe ai që është në Lurë që s’i mbytet asgjë, por duhet të bashkohemi të gjithë për t’i thënë “jo Skavicës”.
Hajrullah Nikolli: Unë nuk heq asgjë nga ato që tha prof. Ademi dhe Abdurrahimi. Unë e kam cilësuar këtë një vepër vdekjeprurëse për Dibrën, duke shkuar në ekstrem, për arsye se, përveç vlerave historike, gjeografike e ekonomike, burimet ekonomike nuk kanë shkuar asnjëherë në favor të dibranëve. Gjithmonë ka qenë e pamundur që dibranët të përfitojnë nga vlerat ekonomike që ka pasur Dibra. Ky është hapi i fundit që qeveria e tanishme po merr, për t’ia grabit tinëzisht, pa u konsultuar fare me palët interesuese, duke menduar që kjo do të jetë një fuqi energjetike që do të fuqizojë sistemin energjetik të vendit. Por pas kësaj fshihet edhe e vërteta. Është një mashtrim. Pas kësaj nuk është që furnizohet sistemi energjetik, por është një kompani e caktuar që është e lidhur me interesat e politikës dhe e bëjnë qëllimisht sepse duke menduar se të gjithë këta qeveritë tjera e kanë pas një plan të tillë për ta ndërtuar dhe e kanë anuluar, arsyeja ka qenë protesta e fortë e popullatës.
Duke marrë parasysh që një nga forcat kryesore të anulimit ka qenë protesta e banorëve, qeveria e tanishme e ka anashkaluar këtë duke e ditur se nuk janë dakord, po e bën gjithmonë në mënyrë tinzare dhe nuk e përmend asnjëherë se kush dhe si do të shpërngulen banorët dhe si do të jetë jeta e tyre pas shpërnguljes.
Banorët e Dibrës duhet të marrin garancinë që HC i Skavicës nuk duhet të ndërtohet, e në rast se nuk marrin këtë garanci, ato kot marrin pjesë nëpër mitingje elektorale. Banorëve u hiqet e drejta e mbijetesës, sepse prona, toka që ato punojnë sot është një pronë mbijetese. Nuk mund të jesh sot një njeri që siguron pasuri miliona siç i sigurojnë ato me një pëllëmbë tokë. Dhe atyre duke u hequr të drejtën e mbijetesës rrezikojnë që të dalin në rrugë të madhe dhe fëmijët e tyre nuk do t’ua bëjnë hallall asnjëherë, sepse do t’i lënë pa troje. Duke humbur mundin, djersën dhe sakrificën që kanë bërë të parët tanë për ta ruajtur atë troje, ato toka. Në këtë rast, ne nuk jemi të aftë të mbrojmë pasuritë që na kanë trashëguar të parët tonë. Dhe unë, jo pa qëllim, doja që të ishin aty edhe kandidatët e partive politike, sepse ato, mbi të gjitha sot, çdo dibran në veçanti, pro sidomos ato që përfaqësojnë një forcë politike, është turp të dalin pro ndërtimit të Skavicës.
Për mua, në rast se do të jetë e mundur të organizohet një “odë dibrane” duhet të merret parasysh e para, të ndëshkohen publikisht të gjitha ato që do të jenë pro hidrocentralit të Skavicës. Ato që janë pro, ose janë të shitur dhe nuk u intereson fare Dibra, ose nuk kanë fare lidhje me Dibrën, ose janë mbyllur sytë dhe nuk arrijnë dot të shohin rrezikun që i pret.
Faza e parë tregon marrëveshjet që qeveria po ndërton me kompaninë e huaj amerikane, sepse kështu fillon. Pastaj mbrapa, faza e dytë nuk është e vërtetë ajo që do të gjenden fondet, sepse fondet janë. Por gjatë kësaj kohe fillon dhe studiohet dhe opinioni publik, fillon edhe merret edhe dakordësia e banorëve por dakortësia e banorëve do merret kur ato të kenë kryer punët e tyre bindëse duke gjetur persona dibranë të shitur, duket gjetur persona dibranë që nuk kanë lidhje me Dibrën apo e kanë lënë Dibrën. Dhe mjafton që ato të gjejnë pak mbështetje që të thonë: ja ne e kemi mbështetjen, ju që nuk e mbështetni, nuk e kuptoni.
Do të thotë që ne që bëjmë gjithë këtë luftë që të mos bëhet Skavica, do të dalim në anën e atyre që nuk kuptojnë. Dhe do të dalin në anën e atyre që e kuptojnë të gjithë ato që janë të shitur dhe që luajnë pjesën politike dhe të atyre që kanë interesa.
Bujar Karoshi: Ne themi që “dita e mirë duket që në mëngjes”. Dhe lajmet e mira për Skavicën dhe për zhvillimin e saj, për energjinë që do i japë vendit, duken që në nisje dhe nisja është problemi kryesor që më shqetëson. Nisja i ka përjashtuar banorët nga vendimmarrja. Jo vetëm nga vendimmarrja, por edhe nga pyetja, nëse ata janë dakord ose jo dhe nëse ata janë të gatshëm për të hyrë në bisedime ose jo.
Të shkojmë te ligji i fundit, i cili nuk tregon asgjë të re, së paku që nga viti 2008 kur janë bërë tenderat e parë për Skavicën, në vitin 2014 kur filluan të fliten për një kompani kineze, në vitin 2016 kur flitej se HEC i Katundit të Ri që do i jepej një kompanie turke. Edhe ligji aktual nuk ka asgjë të qartë se cili është procesi dhe ky proces ku do të çojë? Ligji, për mua, është bërë në nxitim e sipër, dhe vetëm e fut këtë proces në një lloj moskuptimi dhe jo në një proces zgjidhjeje. Pra, nqs ne besojmë se Skavica po futet në rrugën për t’u ndërtuar, pikërisht ky ligj nuk e tregon këtë, përkundrazi ka pikëpyetje të mëdha.
Së pari, edhe në relacionin shoqërues të komisionit parlamentar, edhe në relacionin e Kryeministrisë, thuhet se “qëllimi i këtij ligji është të autorizojë dhe të përcaktojë procedurën e veçantë për negocimin, ekzekutimin dhe miratimin e kontratës me shoqërinë “Bechtel”, ose një filial të tij, për projektimin dhe ndërtimin e hidrocentralit të Skavicës, bazuar në shprehjen e interesit paraprak të depozituar në ministrinë përgjegjëse për infrastrukturën dhe energjinë”. Pyetja ime është se kush e ka “depozituar në ministri interesin paraprak”? Ne po flasim për një projekt të studiuar, të prezantuar, të tenderuar disa herë dhe tani befasisht na del që ka dikush tjetër interes për këtë proces.
Në dhjetor të 2008 është hapur tenderi dhe me 17 janar 2009 duhet të kishin shpallur fituesin. Morën pjesë 6 kompani shumë të njohura në Europë në tendera dhe askush nuk e kuptoi sepse ky tender dështoi? Cilat ishin arsyet? Pse u përsërit tenderi në vitin 2014? Kush vendosi për HEC në katund të Ri dhe cili është roli mbështetës i BE?
Gjithashtu, në procesin e hartimit të ligjit të posaçëm, gjatë diskutimeve edhe në Komisioni Parlamentar të Ekonomisë, janë përjashtuar grupet e interesit. Komisioni në pikënm 4 të relacionit shkruan se “gjatë shqyrtimit të këtij projektligji nuk kishte përfaqësues nga shoqëria civile dhe grupet e interesit”. Në qoftë se nuk merret mendimi i grupeve të interesit në këtë fazë diskutimesh, kur do të merret mendimi i tyre?
Gjithashtu, duhet theksuar se procesi është ndarë në dy faza. Këtu ka një keqkuptim të madh në publik. Duket sikur faza e parë do merret me studimin fizibilitetit, ndërsa faza e dytë do të merret me ndërtimin e veprës. Në fakt nuk është kështu, faza e parë do t’i japë kohë kompanisë të paraqesë një ofertë. Nuk thotë fare në ligj që kompania ka të drejtë të shkojë në terren, ka të drejtë të negociojë me banorët, të negociojë për çmimet e shpronësimeve, por vetëm paraqet një ofertë. Dhe ajo që është në fazën e dytë, nuk do të jetë më qeveria që do ta nënshkruajë kontratën, por do të jetë KESH që do të nënshkruajë një kontratë me kompaninë fituese në fazën e dytë. Qeveria vetëm do të vendosë për një grup negociatorë dhe do ta mbikëqyrë procesin.
Tani, këto gjëra të bëra me kaq nxitim në prag të fushatës elektorale, nuk japin fare shije të mirë. Edhe sikur qeveria premtojë e mendojë për të gjitha efektet pozitive në të mirën e kombit, procesi në vetvete të lënë hije dyshimi. Duket sikur këtu fshihet diçka në prapaskenë.
Gjithashtu, sipas kësaj kontrate, ka hije dyshimi se nuk do të jetë Bechtel ajo që do të nënshkruajë kontratën finale, dhe do të dal dhe në një pikë tjetër është që këtu, në këtë kontratë nuk është Bekteli që do ta ndërtojë HC e Skavicës.
Në pikën 3 të nenit 5, thuhet se “Bechtel-i mund të caktojë një nga filialet e tij për të nënshkruar kontratën me autoritetin kontraktues, me miratimin e këtij të fundit. Një “filial”, sipas kësaj pike, ka kuptimin e një shoqërie nën kontrollin direkt ose indirekt të Bechtel-it”. Ç’ka do të thotë se këtu ka dyshime se një kompani tjetër që fshihet pas emrit të madh të “Bechtel International”. Dhe njerëzit mendojnë se mbas emrit të Bechtel fshihet Amerika, dhe kur është Amerika, ne ndjehemi të pafuqishëm. Pikërisht se ky formulim ligjor është i paqartë, pikërisht se aludimet na çojnë te Amerika, ajo Amerikë që është ndërtuar mbi liritë dhe të drejtave të njeriut, ne duhet ta ngremë zërin në këtë proces. Duhet të kërkojmë ndalimin e procedurave, se kjo është jo vetëm në dëm të qytetarëve të atyre anëve, por do të jenë edhe në dëm të qeverisë, qoftë të kësaj aktuale, qoftë asaj që do të vijë pas zgjedhjeve të 25 prillit.
Adem Bunguri: Është pak e trishtueshme, planet që vijnë nga qeveria për përmbytjen e Dibrës, është vërtet alarm. Lugina e Drinit e ka mbajtur popullsinë e Dibrës prej 8 mijë vjetësh të instaluar këtu. Pra, kjo tokë, janë këto lumenj, afluentët e Drinit të Zi, që ne sot po i fusim nëpër tuba. Setën, është një krim ekologjik, sipas meje dhe sipas shumë miqve të mi dhe në asnjë mënyrë nuk duhet lejuar. Për faktin e thjeshtë sepse Shqipëria në përgjithësi dhe Dibra në veçanti nuk e kanë luksin sot për të përmbytur me mijëra hektarë tokë për të ndërtuar një HEC. Është një absurditet i madh, kur sot teknologjia moderne ka ofruar dhe ofron mundësi të pafundme për të prodhuar energjinë elektrike pa përmbytur asnjë cm katror tokë. Dhe kjo është e mundur, nuk është Shqipëria e viteve të mëparshme, Shqipëria që sot aspiron për të hyrë në BE dhe njerëzit i kemi nëpër Europë, i kemi miqtë tanë, vëllezërit tanë, dhe secili nga ne ka pas mundësinë të shohë se si prodhohet dhe si krijohet fitimi i energjisë elektrike nëpër botë. Dhe këto kërkojmë edhe ne.
E dyta, d.m.th. mungesa e transparencës, që e ceku me shumë të drejtë Bujari. Pse tinëzisht duan të bëhen punë të tilla kaq madhore, me kaq impakt për një rajon të madh si Dibra? Është e patolerueshme, e papranueshme pse qeveria nuk i thotë gjërat hapur. Këtu diçka luhet, pas perdes.
Islam Shehu: A duhen pyetur njerëzit për ndërtimin e kësaj vepre?
Abdurahim Ashiku: Njerëzit, përpara se të pyeten, duhen të mblidhen. Sipas meje, nuk ka një mendim për të nesërmen e Dibrës. Unë diku kam bërë një shkrim, “A do të kthehet Gjergj Kastrioti në Vendlindje” dhe kam thënë që në majën e Sukës së Arrasit të ngrihet një monument që të shohë lindjen dhe me shpatë të presë turqit osmanllinj, në betejën e vetë të parë. Kam thënë se Dibra ka burime të mëdha ujore që po t’i mbledhësh këto burime sipër një studimi të bërë në vitet ‘80. Dibra prodhonte aq energji elektrike, sa të gatuante dhe gjithë gjërat e tjera t’i bënte me energji elektrike.
Kam thënë që atje ku është ai HC i vjetër i Çidhnës, pak më lart të ngrihet një digë me argjilën edhe me çimenton që mund të bëhet atje dhe në lartësinë e asaj dige të vihen gondola edhe të kalojnë nëpër atë tunelin e madh e të bukur të Setës edhe të dalin në Gurë-Lurë dhe prej atje me teleferik të shkojnë te liqenet e Lurës. Atje secili turist të lexojë heroizmin e jashtëzakonshëm që përbën një monument që nuk e ka kush të ndërtimit të kanalit të Setës. Por m’u prish kjo ëndërr, sepse e futën Setën në tuba, dhe s’dihet se ku do të përfundojë.
Ne duhet të mblidhemi, ne duhet të bashkohemi. Dhe ne duhet t’u themi njerëzve kudo që janë: Fol, se është rasti i fundit që të jepet të flasësh. Të flasësh tamam si duhet me dije, me kulturë, siç ke folur gjithnjë në historinë tënde dhe ta mbrosh Dibrën. Sot po flitet për Vjosën. Le të jetë Vjosa, por përpara se të gjitha, se Vjosa nuk ka këtë histori edhe këtë lavdi. Nuk janë bërë në Vjosë, 18 beteja të Skënderbeut, janë bërë në luginën e Drinit. Beteja e Torviollit është bërë në fushën e Çidhnës, e para betejë e madhe historike në rang Europe. Kjo duhet të angazhojë shoqata historianësh, institute akademike dhe t’i thonë “jo” Skavicës.
Islam Shehu: Për shkak se tokat nuk janë regjistruar, a mund të abuzohet me pronësinë e tyre?
Hajrulla Nikolli: Një nga arsyet kryesore që ato nisën në këtë mënyrë shumë tinzare për ta bërë Skavicën, pa marrë parasysh asnjë lloj mendimi, asnjë lloj konsultimi me palët interesuese, problemi kryesor është ai i tokës. Shumica e banorëve të asaj zone i kanë tokat të paregjistruara dhe sipas ligjit tokat e paregjistruara nuk kompensohen. Pastaj pjesa e tokës së bukës është veç, pjesa e kodrave, ato asnjë nga kodrat nuk është e regjistruar. Në këtë mënyrë, vetë banorët, kjo ka lindur që kur u bë regjistrimi i njëhershëm i tokave që shumica e banorëve trembeshin nga regjistrimi total i tokës sepse mendonin se dikur do të taksoheshin. Por e vërteta nuk ishte ashtu dhe sot tani ato vuajnë në këtë mënyrë në rast se do realizohet ky projekt. Por për mua, do të ishte e vogël kjo, sepse edhe sikur ato ta kishin tokën e regjistruar për shembull nuk do të kishte 5 dynym, do kishte 10 dynym, me çmimet që qeveria mendon t’i kompensojë, ato nuk arrijnë dot të sigurojnë jetesën ose mbijetesën e familjes në të ardhmen. Familja e tyre shpërngulet përgjithmonë dhe me ato para ai nuk arrin dot të ngulet në një vend tjetër që të sigurojë të ardhmen ekonomike të familjes së tij. Kështu që, për mua, si ato që e kanë tokën e regjistruar me 10 apo 20 dynym, si ai që ka 2 dynym, në fund të fundit do të ngelim prapë rrugave me lecka në krah. Kështu që duhet ta marrim muhabetin në thelb. Nuk është punë do shpërblehen apo nuk do të shpërblehen. Sado e madhe të jetë shpërblimi që do të marrë nuk i mjafton për të siguruar jetesën. Kjo është arsye kryesore që ne dibranët para të gjithë atyre duhet të mendojmë anën ekonomike të familjes së tyre, a u sigurohet mbijetesa e familjes mbas ndërtimit të kësaj, a është aso qeveri e besueshme mbas kësaj sido që të jetë që do kujdeset për familjen e tij. Asnjëherë s’ka për të qenë. Përvoja ka treguar se asnjëherë ato familjet nuk kanë qenë të përkrahura pavarësisht premtimeve që marrin. Unë do të jem gjithmonë krah atyre që do të kundërshtojnë me shumë forcë ndërtimin e këtij hidrocentrali.
Islam Shehu: Për hir të transparencës kisha ftuar në këtë debat edhe përfaqësues të partive politike, por për shkak të angazhimeve të tyre nuk qe e mundur. A mendoni se përfaqësuesit e partive politike janë të gatshëm për këtë debat?
Bujar Karoshi: Politikanët të vetmen gjë që kanë, kanë fjalën dhe gjatë viteve të fundit atë e kanë treguar për të justifikuar, ose për të gënjyer. Asnjëra nga partitë, as e majta, as e djathta, madje as partitë e tjera të vogla që vijnë pas tyre, nuk dëgjojnë për Skavicën dhe për asnjë lloj problematike tjetër. Për shembull, të djathtët dalin në pushtet dhe thonë që ne nuk do bëjmë Skavicën e madhe që do iu përmbysë Edi Rama juve, por ne do bëjmë të voglën. Por si do ta bësh të voglën? Kush ta jep të drejtën që ti vendos për të voglën apo për të madhen. Së dyti, nuk është çudi që politikanët dalin, sepse për çështjen që kanë të bëjnë për Dibrën, politikanët gjithmonë e kanë mbajtur gojën mbyllur, ose kur e kanë parë veten ngushtë janë hedhur në sulm. Për rastin që po flasim për Skavicën, për shembull, njëri nga deputetët aktualë të Dibrës thotë që këto janë “llafe pazari”. Kur është ngritur një shqetësim në emër të shoqatës “Çidhna dhe Kastriotët”, pasi kemi kërkuar një takim me kandidatët e majtë dhe të djathtë, për të parë se çfarë qëndrimi mbajnë ata sot dhe çfarë qëndrimi do të mbajnë nesër kur të jenë në parlament. Dhe deri tani nuk kemi marrë një përgjigje nëse ata janë të gatshëm për të pritur shqetësimet tona, ose jo. Pra, kjo tregon që ata kanë frikë të japin mendimin e tyre, sepse nuk dinë se çfarë mendon lideri i tyre nesër.
Ajo që dua gjithashtu ta vë theksin, politikanët dhe qeveritarët i trajtojnë njerëzit atje si të dorës së fundit. Të themi dhe si kafshë, sepse ndoshta kafshët sot trajtohen pak më mirë. Por të dalësh në media, vazhdimisht e vazhdimisht dhe të theksosh se me ndërtimin e Skavicës shpëton Shkodra dhe fusha e Lezhës, ndërkohë kur do të mbytësh fushën e Dibrës, është një gjë diskriminuese për ata banorë dhe është fyese. Kjo është e papranueshme, prandaj mos sot, nesër, këta kandidatë që nuk të kanë ardhur sonte, do të ndeshen nesër përballë këtij problemi dhe ajo që do sjellin qytetarët është e paparashikueshme.
Nuk mund të them sot që do ketë protesta të fuqishme, do të ketë revolta, por në qoftë se ke predispozitën për t’i shkelur, për t’i diskriminuar, për t’i fyer, për të mos i dëgjuar, atëherë çdo lloj reagimi është i mundshëm prej tyre.
Politikanët nuk kanë si ta tregojnë në Dibër se ndërtimin e Skavicës është histori suksesi, sepse ata e dinë që kjo është një gjë e gabuar. Ata e përmendin si histori suksesi në rrethet e tjera. Në Shkodër premtojnë do të ndërtojmë Skavicën dhe ju nuk do të mbyteni më. Ose në Vlorë mund të thonë që ne do të ndërtojmë Skavicën, por do të kemi më shumë energji dhe bashkë me Skavicën do të bëjmë edhe investime të tjera. Pra, në vende të tjera i përmendin këto gjëra, ndërsa në Dibër nuk mundet ta përmendin. Edhe kur ne e përmendim, ata reagojnë në mënyrë negative, janë sulmues, ose janë injorues të këtij problemi. Por nuk mund të injorohet Skavica, për sa kohë parlamenti ka miratuar një ligj për ta dhënë ndërtimin e saj një kompanie të huaj.
Abdurahim Ashiku: Nga këto udhëtime të vogla që kam bërë në Dibër vërej që dibranët e kanë mbjellë tokën e tyre pëllëmbë për pëllëmbë. I janë kthyer prapë pemëtarisë dhe kjo tregon dashurinë e madhe që kanë ata për truallin e vet, për tokën e vet dhe këtë gjë nuk e gjen në asnjë vend të Shqipërisë. Është një anë e psikologjisë që duhet studiuar, duhet të nxirret në pah, në mënyrë që njerëzit të bashkohen, toka është e dibranëve, ata e kanë brez pas brezi. E kanë marrë secili sipas trojeve, sipas tapive të vjetra dhe nuk e lëshojnë. Toka për dibranët është e shtrenjtë. Kjo është një karakteristikë e veçantë e dibranëve, sepse ai myzeqari nuk e ka të shtrenjtë, se e ka marrë nga ligji i parlamentit në vitin 1991. Ndërsa dibranët e kanë të vetën, e kanë me gjak, me djersë.
Ndiq emisionin direk këtu:
https://www.facebook.com/TvDNews.al/videos/426262355143065