Teksa kërkesa për lëndë të para në tregjet globale mund të ndikojë sektorin minerar global në përgjithësi, në Shqipëri është e vështirë të parashikosh zhvillimet e këtij viti.
Për ekspertin e sektorit minerar, Prof. Dr. Sokol Mati, 2021 ishte i vështirë për subjektet që operojnë në këtë lloj aktiviteti, edhe për shkak të klimës së biznesit të vështirë, me burokraci të shumta e legjislacion të mbivendosur.
Ai nënvizon se sektori i metaleve parashikohet të ketë rritje të lehtë të çmimeve, por ky efekt pozitiv do të shuhet nga kostoja e energjisë, e cila do të ndikojë thellësisht aktivitetin.
Si ishte viti 2021 për sektorin minerar në tërësi? Si u ndikua situata nga rritja e kërkesës për lëndë të para post-pandemi dhe çmimet?
Viti 2021, i parashikuar i vështirë nga vetë ecuria e vitit 2020 dhe nga fakti që për sektorin minerar, tashmë parashikimet me një luhatje çmimesh larg logjikës normale të papashmeve bëjnë që të mos jesh realist, rezultoi pozitiv për një shumicë të madhe të subjekteve minerare.
Duhet nënvizuar, nga raportimet e 9-mujorit të vitit 2021, se për kompanitë e mesme dhe të mëdha, rezultoi me një bilanc të përmirësuar vjetor. Kjo falë ndryshimeve të qenësishme graduale, në rritje, të çmimeve të metaleve kryesore që ne prodhojmë si bakri, nikeli, dhe në nivele më të ulëta relativisht dhe të kromit.
Gjatë vitit u vu re një rritje e ndjeshme e prodhimit në bakër, me rreth 80% krahasuar me vitin 2020 (viti 2020 – prodhim mineral bakri 333715 tonë, koncentrat bakri 28181 tonë – burimi AKBN), shpresohet për 8-12% rritje në nikel (viti 2020 – xeheror hekur nikeli 432673 tonë – burimi AKBN), pasi gjithsesi çmimet e nikelit, pavarësisht rritjes së tyre globalisht, nuk japin ndikim të drejtpërdrejtë te ne, pasi ne nuk kemi objektet tona përpunuese.
Ndërsa në krom, rritja e çmimeve, e qëndrueshme gjatë gjithë periudhës, bëri që sidomos kompanitë e mesme dhe të mëdha (sipas vlerësimit tonë) të rrisnin prodhimin në krahasim me 2020 (krom 626627 tonë, koncentrat kromi 30861 tonë, ferrokrom 53543 tonë – burimi AKBN). Përqindjet për kromin janë pak evazive, pasi një pjesë e prodhimit nuk është raportuar, ngaqë nuk është shitur ndikuar nga çmimet e ulëta për të mos u bërë subjekt i pagimit të rentës.
Gjatë 2021 u vu re që pothuajse gjithë kompanitë që vazhduan punën, vijuan dhe të shisnin me fitime të vogla, por të qëndrueshme, duke u munduar të mbulojnë humbjet e pësuara në periudhën e pandemisë. Situata ishte jo e njëjtë për kompanitë e vogla, duhet të kemi parasysh që gjatë vitit 2020, 217 subjekte (ku rreth 60% i përkasin kompanive të vogla të kromit) nuk prodhuan fare, ato nuk mundën të realizonin as investime dhe si të tilla, pavarësisht se nuk ka një raportim përfundimtar për 2021, pritet që një shumicë e madhe e tyre të mbyllen. Disa prej tyre vazhduan të prodhonin gjatë 2021.
Për sa u përket subjekteve që punojnë në materialet ndërtimore, situata e tyre, në logjikën e ecurisë së sektorit të ndërtimit këto dy vite duhet të jetë pozitive. Por realisht, në vlerat e statistikave të raportuara, nuk vërehet ndonjë ndryshim i madh që të reflektojë numrin e madh të ndërtimeve në këto vite. Numri i punonjësve, nga 5187 punonjës në 2020, ka shënuar rritje, falë rikthimit në prodhim të disa objekteve minerare të mbyllura.
Marrë nga monitor.al.
Lexo intervistën e plotë në:
https://www.monitor.al/minerari-do-te-goditet-fort-nga-kriza-e-energjise-disa-subjekte-mund-te-mbyllen-2/