Nga Prof. Adem Bunguri
Një faqe mjaft interesante e jetës kultike dhe shpirtërore të banorëve të epokës së bronzit, është përjetësuar në shkëmbin e Kojzakut, që ndodhet midis fshatrave Gjur-Reç, Tharkë dhe Arat e Poshtme të zonës së Reçit1. Në anën perëndimore të guvës, hapet një tarracë e gjërë, e përshtatshme për banim, e njohur me emrin “Kalishte”, ku ruhen gjurmët e një vendbanimi prehistorik dhe antik ose antik të vonë2.…
Lexo më shumëKështjella e Peshkopisë, e njohur me emrin “gradishtë“, gjendet në rrethinën juglindore të qytetit të sotëm, midis fshatit Begjunec në jug dhe përrroit të Peshkopisë në veri. Koordinatat gjeo-topografike të saj janë: x-41o41‘ 0‘‘; y-20o 26‘ 54‘‘ dhe z-698m. Terreni i brendshëm i saj me prerje eliptike ka syprinë të sheshtë, me pjerrësi të lehtë jugore dhe orientim lindje-perëndim. Ajo me bie me shpate të pjerrta e shkëmbore nga jugu dhe nga veriu, përkatësisht mbi fushën e fshatit Begjunec dhe përroin e Peshkopisë.…
Lexo më shumë
Maqellara është ndër trevat e shquara të Dibrës. Ajo ka një histori të pasur me veprimtari patriotike gjatë kohëve të vjetra e deri në Luftën e Dytë Botërore (ajo e luftës Nacionalçlirimtare). Nga gjiri i popullit të Maqellarës kanë dalë patriotë emri të cilëve i ka kaluar kufijtë e Dibrës dhe Shqipërisë siç janë Iljas Pashë Dibra, Ismail Strazimiri, Ramiz Dibra, Ramiz Varvarica (heroi i popullit), Nazif Grazhdani, Sadulla Strazimiri, Nazmi Rushiti (heroi i popullit) e deri tek Mentor Qoku, më të rinjtë Xhelil Gjoni, Sali Stafa, Rakip Dançe, Musa Rama, Verdi Kadria, Drita Strazimiri, deputetët Dine Maqellara, Gani Strazimiri, Abdulla Baftjari, Kimete Goxhi, Ilir Gjoni, Agron Qoku etj.…
Nëse do të bënim një panoramë të shkurtër gjeo-historike të Dibrës, ia vlen të ndalemi në disa momente më pikante të saj. Padyshim, duke qenë zonë kufitare, por edhe atdhetare, në trevat e saj janë zhvilluar pak më shumë se gjysma (18 gjithsej) e betejave që kreu Skënderbeu kundër turqve (18 gjithsej). Në vitin 1909 zhvilloi punimet Kongresi i Dibrës së Madhe me delegatë nga e gjithë Shqipëria dhe që mbështeti kërkesat e Lidhjes së Prizrenit (1878) Lidhjes së Pejës dhe Kongresit të Manastirit (1908), ku u vendos alfabeti i gjuhës shqipe.…
Dhjetra vite ma parë, nga vitet shtatëdhjetë, atëherë djalosh i ri e krejt ëndra për jetën, Ferit Ferati e la Sllovën, vendlindjen e tij të bukur dhe u shpërngul përfundimisht në metropolin shqiptar, Tiranë, me punë dhe shtëpi, një ëndërr e shumë prej djemve të Ujemujës në ato vite. Shumë kush foli si nën zë:”Feriti iku, na e ktheu shpinën, nuk do të kthehet më kurrë”.…
Nga Uran Butka
Tofik Jegeni
Masakra e mesnatës së 26 shkurtit 1951 në Tiranë është ngjarja më tipike e krimeve të komunizmit, një plojë e pashembullt i terrorizmit shtetëror dhe njëherësh akti më antiligjor dhe më me pa precedent në historinë e legjislacionit shqiptar e të huaj.
Pse?
Së pari, koha kur u realizua masakra ishte momenti i kalimit nga dominanca e plotë politike jugosllave, në vartësinë e plotë sovjetike të Shqipërisë.…
Do të shkruaj pak gjatë, se nuk mund të shkruaj dot shkurt, rreth shkrimit të Halil Teodorit titull: “Golloborda dhe Dibra, një ngulmim për të krijuar një panoramë sa më të plotë dhe sa më të qartë njohëse historike”, botuar në nr.…
Lexo më shumë
Fisi Shehu vjen nga fisi Lahi, që në gjysmën e dytë të Shek XVI, që jetonte në fshatin Palaman të Sllovës. I pari i këtij fisi, Leke Lahi, ishte katolik dhe përqafoi fenë islame. Dy djemve të tij u vuri emra myslimane: Hajrulla dhe Osman. Si rezultat i luftërave, reprezaljeve të pushtuesve osmane, Dibra po kalonte situata të tmerrshme ekonomike. Varfëria ekstreme, uria dhe sëmundjet e kishin goditur keqas këtë pjesë të krahinës.…
Lexo më shumë
Familja e madhe e Ndreut në Sllovë përgjatë viteve gjithmonë ka nxjerrë njerëz që bënë emër në histori. Nuk ishte vetëm Elez Isufi e Sufë Xhelili, Cen Elezi e Dali Ndreu. Jo, sado të errësohet realiteti e vërteta është e vërtetë si dita dhe nuk mund të mbulohet dielli me shoshë.
Jo vetëm unë por i gjithë brezi im ka dëgjuar të flitet shumë për Beshir Sufën, jo vetëm në Sllovë por në të gjithë Dibrën dhe jashtë sinorit të saj.…
“Një ditë do të ndërrojë regjimi, sa do i egër dhe i gjatë të jetë”!
Një figurë e shquar dhe shumë e njohur në Dibër e më gjerë qe edhe Sheh Iljazi, i biri i Shezumanit të Vleshës.
Sheh Iljazi lindi në Vleshë, më 1895. Ai qe një vazhdues i denjë i traditave popullore e patriotike, me shumë autoritet dhe me zgjuarsi të madhe.…