Nga Abdurahim Ashiku
Do të desha që më 28 tetor 2021, në 100 vjetorin e betejës heroike të Lanë-Lurës, nga maja e Shkëmbi të Tajanit, prej ku pamja e Dibrës me Korabin në ballë e me Luginën e Drinit ku janë zhvilluar 18 nga 24 betejat fitimtare të Skënderbeut kundër turqve osmanlinj dhe dhjetëra beteja të dibranëve të vetëm në luftë kundër pushtuesve serbë, këngëtarët epikë Arif Vladi dhe Kastriot Tusha të këndonin hapakrahësh Himnin e Djelmënisë Dibrane…
Drin o lum i gjatë, plaku i malësisë,
A ke me ia lanë Dibrën Serbisë…
E kam njohur Mustafa Tolën një jetë të tërë.…
Me rastin e 100 vjetorit të betejës së Lanë Lurës, 28 tetor 1921, organizojmë këtë akademi përkujtimore shkencore në këtë vit jubilar. Është beteja e fundit në ballafaqimet luftarake të dibranëve me serbët, në Luftën Çlirimtare të Dibrës kundër Intervencionit Ushtarak Jugosllav të viteve 1918 – 1921.
Artisti i Madh i Dardhës, Dibrës dhe gjithë Shqipërisë, Hazis Ndreu – “Nderi i Kombit”, kur donte të shkruante dhe botonte libra për traditën dhe alegorinë dibrane, njeriun e parë që takonte në Zall Dardhë dhe e pyeste rreth projektit të tij krijues ishte Isuf Rasha
Nuk e kisha menduar ndonjëherë që ambiciet e mia modeste në fushën e shkrimtarisë të arrinin gjer te novela. Gjithmonë kam lexuar, në punë, në shtëpi, në kafe, madje dhe në stolat e parqeve publike, por nuk kam guxuar ndonjëherë ta vë veten apo ta përfytyroj atë në rolin e një prozatori e aq më pak të një novelisti. Leximi i novelave gjithmonë më ka suprizuar me një emocion të veçantë, pasi, duke qenë midis tregimit dhe romanit, ndjesia e zbulimit të detajeve të rrëfimit ka qenë për mua përherë e beftë dhe çarmatosëse, në kuptimin e joshjes së leximit dhe dilemave të postleximit.…
Koha dhe jeta, njerëzit dhe traditat, bëmat dhe vlerat, sikur blerojnë, ato nuk vyshken, sepse gjurmët rrezatojnë, ndaj kurdoherë mbeten frymëzim për brezat. Madhështia, thjeshtësia, provat, përkushtimi, shembëllimi dhe nderimi për popullin, për detyrën e besuar, ngjajnë me mineralet, kurrë nuk treten. Lura (bajrak), Lura e besës dhe e qëndresës, e bijve për liri e për flamur, e “300 nuseve me duvak”, u flet kohërave me gjurmët e atyre që jetojnë në altarin e lirisë.…
Piktor: Zaim Elezi (ZAYA)